چکیده

مقدمه: استعمال فرآورده های تنباکو یکی از مشکلات رایج در بین نوجوانان می باشد. با توجه به کمبود اطلاعات در مورد خود پنداره و عملکرد خانواده در افراد سیگاری در اواخر دوره نوجوانی، این مطالعه با هدف بررسی میزان همبستگی ابعاد عملکرد خانواده و خود پنداره در نوجوانان سیگاری شهر زنجان در سال 1389 انجام گردید. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- همبستگی، نمونه های پژوهش شامل 100 نفر نوجوان سیگاری و روش نمونه گیری از نوع مبتنی بر هدف و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه شامل سه بخش، اطلاعات جمعیت شناسی، "ابزار بررسی خانواده مک مستر" و "آزمون خود پنداره بک" بود. اعتبار ابزار" بررسی خانواده مک مستر" و "آزمون خود پنداره بک" با استفاده از اعتبار صوری و شاخص اعتبار محتـوا و پـایـایی ابـزارها با استفاده از روش همسـانی درونی (ابزار بررسی خانواده مک مستر 81/0=α و آزمون خود پنداره بک 91/0=α) و آزمون مجدد (ابزار بررسی خانواده مک مستر 84/0=г و آزمون خودپنداره بک 91/0=г) تعیین شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین امتیازات کسب شده از ابعاد عملکرد خانواده، مربوط به بعد حل مشکل و کمترین، مربوط به بعد نقش ها بود. همچنین، 88 درصد نمونه ها از عملکرد متوسط خانواده و تنها 4 درصد آن ها از عملکرد بالای خانواده برخوردار بودند. بعلاوه، نتایج نشان داد که 61 در صد نمونه ها خودپنداره خنثی داشتند. بین عملکرد خانواده و خود پنداره همبستگی معنی داری وجود داشت (22/0 (r=و همبستگی بین خود پنداره و بعد پاسخ دهی عاطفی (34/0г=، 001/0P=) از سایر ابعاد عملکرد خانواده بیشتر بود. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که خود پنداره نوجوانان سیگاری با عملکرد خانواده آن ها همبستگی دارد. لذا بایستی در مداخلات پرستاری، ایجاد یک محیط خانوادگی حمایت کننده و آموزش والدین برای پیشگیری از استعمال سیگار توسط نوجوانان مدنظر قرار گیرد.