مقدمه: ارزشیابی در بیمارستان‌ها یک ضرورت در مسیر ارتقا سلامت جامعه است و نیازمند ابزار روا و پاپا می باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف طراحی و روانسنجی "مقیاس معیار های ارزشیابی بیمارستان های ارتقا دهنده سلامت" انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر از نوع روش شناسی است. در ابتدا، با مروری وسیع بر متون مربوط به موضوع مورد پژوهش شامل اسناد، ارائه‌دهندگان خدمات در سطوح مدیریتی بیمارستان ها،  کلیه اسناد کتابخانه‌ای منتشرشده و اسناد راهبردی ملی در حوزه بیمارستان ارتقاء دهنده سلامت و اسناد سازمان تأمین اجتماعی انجام شد. روایی صوری، نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا  مقیاس با نظرخواهی از 10 تن متخصص، اندازه گیری گردید. روایی سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی)، روایی واگرا و همگرا با توزیع مقیاس طراحی شده بین 272  رئیس و مدیر بیمارستان، مترون، سوپروایزر آموزشی در هر بیمارستان بررسی شد.  پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ  با 15 شرکت کننده و پایایی مرکب اندازه گیری شد. داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 21  و لیزرل تحلیل گردید.
یافته ها: با استفاده از  تحلیل محتوای کیفی، "مقیاس معیار های ارزشیابی بیمارستان های ارتقا دهنده سلامت" با 73 عبارت طراحی شد. روایی صوری بررسی و تایید شد. نسبت روایی محتوا با توجه به جدول Lawshe مورد مقایسه قرار گرفت. عبارت های بزرگ‌تر از 62/0 جدول با سطح معنی‌دار آماری قابل‌قبول (05/0) و تایید و عبارتی حذف نشد. میانگین شاخص روایی محتوای مقیاس طراحی شده در هرکدام از معیارهای مربوط بودن، سادگی و وضوح به‌جز یک عبارت بالاتر از 86/0 بود. تحلیل عاملی اکتشافی با درنظر گرفتن مولفه هایی که مقدار ویژه بالای یک داشتند، نشان داد که بعد ساختاری دارای سه مولفه، بعد فرایندی دارای چهار مولفه و بعد پیامدی نیز چهار مولفه می باشد. تحلیل عامل تاییدی برای کل مقیاس، سه بعد و 11 مولفه را تایید کرد. در روایی همگرا  پایایی مرکب بزرگ‌تر از میانگین واریانس استخراج شده بزرگ‌تر از 5/0 بود. در روایی واگرا میانگین واریانس استخراج شده بزرگ‌تر از میانگین واریانس مربع مشترک بود. لذا روایی واگرا و همگرا تایید شد. پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب الفا کرونباخ انجام و مقدار آن برای بعد ساختاری برابر 758/0، برای بعد فرایندی 895/0  و برای بعد پیامدی 924/0 بود.
نتیجه گیـری: "مقیاس معیار های ارزشیابی بیمارستان های ارتقا دهنده سلامت" با68 عبارت، 11 مولفه (در3 بعد ساختاری،  فرآیندی و پیامدی)، از روایی و پایایی بالایی برخوردار است. استفاده از مقیاس فوق برای ارزشیابی بیمارستان های ارتقا دهنده سلامت پیشنهاد می شود.