استادیار، گروه رفتارحرکتی و روانشناسی ورزشی، دانشکدۀ تربیتبدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. ، Ghzandi110@ut.ac.ir
چکیده: (1353 مشاهده)
مقدمه: در ورزش رقابتی، ورزشکاران براثر تجربه یک سری احساسات و هیجانات منفی ممکن است در عملکرد ذهنی و بدنی خود دچار اختلال شوند. هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی «آرامسازی پیشرونده عضلانی» بر اضطراب حالتی- رقابتی و کورتیزول بزاقی تکواندوکاران نخبه مرد است.
روش کار: مطالعه حاضر از نوع مطالعات نیمه تجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون است. جامعه آماری این پژوهش 30 تن از تکواندوکاران نخبه مرد استان تهران بود که بهصورت نمونهگیری در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی به 2 گروه کنترل (16 تن) و مداخله (13 تن) تقسیم شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، «سیاهه اضطراب حالتی-رقابتی«Competitive State Anxiety Inventory» و کیت 96تستی شرکت آلمانی زلبایو (ZellBio) با حساسیت 1 نانوگرم در میلی لیتر برای نمونه گیری بزاق و سنجش هورمون کورتیزول بود. روایی سیاهه مذکور با استفاده از روش روایی همزمان و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب الفا کرونباخ بررسی شد. در مرحله پیشآزمون (مسابقه اول) 25 دقیقه قبل از شروع رقابت ابتدا از همه 30 تن نمونه بزاق برای سنجش هورمون کورتیزول گرفته شد و همه آنها «سیاهه اضطراب حالتی-رقابتی» را تکمیل کردند. سپس گروه مداخله 10 جلسه «آرامسازی پیشرونده عضلانی» به همراه تمرین بدنی تکواندو انجام دادند. این در حالی بود که گروه کنترل فقط حرکات و تمرینات جسمانی تکواندو را انجام دادند. بعد از اتمام 10 جلسه تمرین، مرحله پس آزمون به این صورت انجام شد که در دومین مسابقه ورزشکاران 25 دقیقه قبل از رقابت خود «سیاهه اضطراب حالتی- رقابتی» را برای بار دوم تکمیل کردند و از همه آن ها نمونه بزاق برای سنجش هورمون کورتیزول گرفته شد. تحلیل دادهها در نرمافزار اس پی اس اس نسخه 22 استفاده شد.
یافته ها: اضطراب شناختی (F=35/81, P<0/001) و اضطراب جسمانی (F=52/41, P<0/001) در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل کاهش یافت. همچنین میزان کورتیزول بزاقی (F=92/29, P<0/001) گروه مداخله نسبت به گروه کنترل در پس آزمون کاهش معناداری داشت.
نتیجهگیری: «آرامسازی پیشرونده عضلانی» باعث کاهش اضطراب شناختی، اضطراب جسمانی و کوتیزول بزاقی شد. پیشنهاد میشود از آرامسازی برای کاهش اضطراب حالتی- رقابتی و کورتیزول بزاقی استفاده گردد.
Mollazadeh M, gharayagh zandi H, souri R. The Effectiveness of “Progressive Muscle Relaxation” on Competitive State Anxiety and Salivary Cortisol of Elite Male Taekwondo Practitioners. JHPM 2023; 12 (5) :1-10 URL: http://jhpm.ir/article-1-1034-fa.html