فرانک اردلانی فرسا، فاطمه شهابی زاده، سید مسعود هاشمی، پیمان دادخواه،
دوره ۱۲، شماره ۴ - ( ۴-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه: عوامل روانشناختی مختلفی از جمله علائم خلق و خو و اضطراب میتوانند بر پیامدهای درد و کیفیت زندگی تأثیر بگذارند. لذا هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی مفهومی نشانه های خلقی و اضطرابی با کیفیت زندگی و پیامدهای درد در بیماران با کمردرد مزمن و نقش میانجی طرحواره های هیجانی و شفقت به خود انجام شد.
روشکار: روش پژوهش مطالعه حاضر توصیفی- همبستگی میباشد. جامعه آماری عبارت از زنان و مردان۳۰-۵۰ ساله دارای کمردرد مزمن و مراجعه کننده به کلینیکهای درد در بیمارستانهای اختر، لبافینژاد و امام حسین(ع) شهر تهران در سال ۹۸- ۱۳۹۹ بودند. تعداد ۴۰۰ تن با در نظر گرفتن معیار های ورود و خروج با روش نمونهگیری هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه جمعیت شناختی، «پرسشنامه نشانه های خلقی و اضطرابی» (Mood and Anxiety Symptoms Questionnaire) ، «ارزیابی کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت–فرم کوتاه» (World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL-BREF)) ، «پرسشنامه پیامد های درد» (Consequences of Pain Questionnaire) «پرسشنامه فرم کوتاه طرحوارههای هیجانی» (Short Form of Emotional Schemas Questionnaire)، «مقیاس شفقت به خود-فرم کوتاه» (Short Form Self-Compassion Scale) بود. روایی سازه ابزار ها به روش تحلیل عامل تاییدی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ بررسی و تایید شد. تحلیل دادهها در نرمافزارهای اس پی اس اس نسخه ۲۱و لیزرل نسخه ۸/۸ انجام شد.
یافتهها: الگوی برازش مطلوبی را نشان داد، نشانههای خلقی و اضطرابی با افزایش طرحوارههای هیجانی همبستگی مستقیم، مثبت و معنادار دارد (P<۰/۰۵). طرحوارههای هیجانی با کاهش شفقت به خود همبستگی مستقیم، منفی و معنادار دارد (P<۰/۰۵). همچنین نشانههای خلقی و اضطرابی از طریق افزایش طرحوارههای هیجانی و کاهش شفقت به خود با افزایش پیامدهای درد همبستگی غیرمستقیم، مثبت و معنادار و کاهش کیفیت زندگی همبستگی غیرمستقیم، منفی و معنادار دارد (P<۰/۰۵).
نتیجهگیری: نتایج از میانجیگری شفقت به خود بین نشانههای هیجانی و طرحوارههای هیجانی با پیامدهای درد و کیفیت زندگی حمایت کرد. لذا پیشنهاد میشود، از یافتههای مطالعه حاضر در برنامه های درمانی استفاده شود.