مقدمه: در سال‌های اخیر، روش‌های درمانی نوآورانه برای مقابله با اختلالات اضطراب فراگیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی "درمان ترکیبی واقعیت مجازی و ذهن آگاهی" با "ذهن آگاهی کوتاه مدت" بر نگرانی و ذهن آگاهی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بود.
روش کار: روش مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری ۲ ماه بود. جامعه آماری مطالعه شامل کلیه افراد داری تشخیص اضطراب فراگیر مراجعه کننده به مرکز خدمات روانشناسی و روانپزشکی رکن در منطقه ۳ تهران و مرکز خدمات روانشناختی و مشاوره آریاز در منطقه ۶ شهر تهران در سال ۱۴۰۱ بودندکه به روش در دسترس انتخاب شدند. تعداد نمونه شامل (۱۵ مرد ۳۰ زن) تن از افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بود که به صورت تصادفی ساده به روش قرعه کشی در گروه های مداخله و کنترل گمارده شدند. پیش آزمون با استفاده از "پرسشنامه نگرانی پن" (Penn State Worry Questionnaire) "مقیاس ذهن آگاهی تورنتو" (Toronto Mindfulness Scale) اجرا شد. روایی محتوا و صوری ابزار ها به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفاکرونباخ بررسی شد. پس از آن گروه اول تحت درمان ۸ جلسه ۱۷ دقیقه ای به طور هفتگی "درمان ترکیبی واقعیت مجازی و ذهن آگاهی"، گروه دوم تحت درمان ۸ جلسه ۱۷ دقیقه ای "ذهن آگاهی کوتاه مدت" قرار گرفتند. پس از اتمام مداخله، پس آزمون و پیگیری ۲ ماه بعد اجرا شد. داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۳ تحلیل شد.
یافته ها: "درمان ترکیبی واقعیت مجازی و ذهن آگاهی"با "ذهن آگاهی کوتاه مدت" بر نگرانی (۴۵/۴۸=F، ۰۰۱/۰>P) و ذهن آگاهی (۴۲/۶۱=F، ۰۰۱/۰>P) اثربخش بوده است. اما بین اثربخشی ۲ روش درمانی در هر ۲ متغیر تفاوت معناداری مشاهده نگردید (۰۵/۰
نتیجه گیری: "درمان ترکیبی واقعیت مجازی و ذهن آگاهی"با "ذهن آگاهی کوتاه مدت" بر نگرانی و ذهن آگاهی اثربخش است. لذا، پیشنهاد می گردد از "درمان ترکیبی واقعیت مجازی و ذهن آگاهی" و "ذهن آگاهی کوتاه مدت" جهت کاهش نگرانی و افزایش ذهن آگاهی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر می توان بهره برد.
