---

مقدمه: ناباروری و سیر درمان طبی آن تاثیرات مخربی بر سلامت روانی و جسمانی برخی از افراد نابارور، به ویژه زنان بر جای می‌گذارد. مداخلات حمایتی - روانشناختی منجر به ارتقای سلامت زنان نابارور می‌گردد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش درمان پذیرش و تعهد (ACT: Acceptance and Commitment Therapy) و درمان متمرکز بر شفقت (CFT: Compassion-Focused Therapy) بر خودکارآمدی، کیفیت روابط و معنای زندگی در زنان نابارور بود.
روش کار: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل زنان نابارور مراجعه کننده به مرکز خصوصی درمان ناباروری مهر شهر رشت در تابستان سال ۱۳۹۶ بود. تعداد ۴۵ نفر از آنان با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده و سپس با جایگزینی تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. جهت گردآوری داده‌ها از "مقیاس خودکارآمدی ناباروری" (Infertility Self- Efficacy Scale)، "سیاهه کیفیت روابط"(Quality of Relationship Inventory) و "پرسشنامه معنای زندگی" (Meaning in Life Questionnaire) استفاده شد. روایی ابزارها در مطالعات قبلی بررسی و تأیید قرار گرفت. در پژوهش حاضر نیز پایایی ابزارها به روش آلفای کرونباخ تأیید شد. یکی از گروه‌های آزمایشی طی هشت جلسه، تحت آموزش بر اساس درمان پذیرش و تعهد و گروه دیگر به مدت هشت جلسه تحت آموزش بر اساس درمان متمرکز بر شفقت قرار گرفتند. گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. تحلیل داده‌ها با استفاده از اس پی اس اس نسخه ۲۱ انجام شد.
یافته‌ها: بین میانگین‌های خودکارآمدی، کیفیت روابط و زیر مقیاس‌های آن و معنای زندگی و ابعاد آن در گروه‌های آزمایشی و گروه کنترل در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری (۰۱/۰P≤) وجود داشت. اما بین دو گروه آزمایشی تفاوت معنی داری وجود نداشت.
نتیجه گیری: دو روش درمانی مؤثر در ارتقای خودکارآمدی، بهبود کیفیت روابط و ارتقای معنای زندگی در زنان نابارور محسوب می‌شوند. لذا آموزش بر اساس هر دو روش درمانی به عنوان روش مداخله‌ای مؤثر جهت توانمندسازی و ارتقای سلامت زنان نابارور پیشنهاد می‌شود.
 

---

مقدمه: دیابت از بیماری‌های مزمن می باشد که تمام جنبه های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه «بسته درمانی تلفیقی درمان متمرکز بر شفقت و درمان پذیرش و تعهد» با «درمان شناختی رفتاری» بر افسردگی و هموگلوبین گلیکوزیله در زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ انجام شد. 
روش کار: پژوهش حاضر به روش نیمه تجربی ۳ گروهی با پیش آزمونها پس ازمون و پیگیری ۲ ماهه اجرا شد. ۴۷ زن مبتلا به دیابت نوع ۲ مراجعه کننده به درمانگاه تخصصی دیابت شهید اصغر شعبانی در شهر اصفهان در سال ۱۳۹۶ به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. سپس با انتساب تصادفی ساده و استفاده از روش قرعه‌کشی در ۳ گروه درمان، «درمان تلفیقی، درمان متمرکز بر شفقت و درمان پذیرش و تعهد» و «درمان شناختی ـ رفتاری» و کنترل جایگزین شدند. داده‌ها با پرسشنامه جمعیت شناختی، «سیاهه افسردگی بک» (Beck Depression Inventory-II) و آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله (HbA۱C) جمع آوری شد. هر ۲ گروه جداگانه ۱۰ جلسه ۲ ساعت در هفته مداخله درمانی دریافت کردند. گروه کنترل هیچ گونه مداخله درمانی دریافت نکرد. داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه۲۴ تحلیل شد.
یافته ها: نمره افسردگی شرکت کنندگان گروه های مداخله در پس آزمون «درمان تلفیقی درمان متمرکز بر شفقت و درمان پذیرش و تعهد» و «درمان شناختی رفتاری»، کاهش معنا داری نسبت به گروه کنترل داشتند (۰۵/۰>P). همچنین، تأثیر روش «درمان تلفیقی درمان متمرکز بر شفقت و درمان پذیرش و تعهد»  به طور معنا داری بیشتر از «درمان شناختی رفتاری» بر افسردگی بود (۰۵/۰>P). اما در مورد هموگلوبین گلیکوزیله نتایج نشان داد که نمره شرکت کنندگان گروه های مداخله در پس آزمون «درمان تلفیقی درمان متمرکز بر شفقت و درمان پذیرش و تعهد» و «درمان شناختی - رفتاری»، تفاوت معنا داری نسبت به گروه کنترل نداشتند (۰۵/۰ نتیجه گیری: «درمان تلفیقی درمان متمرکز بر شفقت و درمان پذیرش و تعهد» و «درمان شناختی رفتاری» افسردگی را در بیماران مبتلا به دیابت کاهش داد. بنابراین، بکارگیری از این  روش برای کاهش افسردگی در بیماران مبتلا به دیابت پیشنهاد می گردد.
 

---

مقدمـه: اختلال خوردن یکی از عوامل نگران کننده سلامت عمومی است و عوامل متعددی در آن نقش دارند، که از این میان می توان به نقش عمده گرایش به گناه و شرم اشاره کرد. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی "درمان متمرکز بر شفقت" بر گرایش به گناه و شرم زنان مبتلا به اختلال خوردن انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی زنان سنین ۱۸ تا ۴۰ سال بود که در سال ۱۴۰۱ به یک کلینیک درمان چاقی در تهران مراجعه نموده بودند. تعداد ۳۰ تن با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و به روش در دسترس انتخاب شدند. سپس با استفاده از شیوه تصادفی¬ ساده از نوع قرعه کشی در گروه، "درمان متمرکز بر شفقت" (Compassion-Focused Therapy) (۱۵ تن) و گروه کنترل (۱۵ تن) گمارده شدند. ابزارهای گردآوری داده ها، شامل اطلاعات جمعیت شناختی، "مقیاس شفقت به خود- فرم کوتاه" (Self- Compassion Scale- Short Form) و "مقیاس گرایش به گناه و شرم" (Guilt and Shame Proneness Scale) بود. روایی ابزارها سنجیده نشد و به پژوهش های پیشین اکتفا شد. پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ برای  "مقیاس شفقت به خود- فرم کوتاه" و "مقیاس گرایش به شرم و گناه" اندازه گیری شد. "درمان متمرکز بر شفقت" طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای (در طـول ۲ ماه بعد)، برای گروه مداخله اجرا گردید ولی به گروه کنترل هیچ آموزشی ارائه نشد. داده ها در نرم افـزار آمـاری اس پی اس اس نسخه ۲۱ تحلیل شد.
یافته ها: مداخله اجرا شده باعث تغییرات نمره گرایش به گناه و شرم افراد دارای اختلال خوردن در مراحل بعد و پیگیری در گروه مداخله شده و اثر این مداخله در مرحله پیگیری (۲ ماه بعد) پایدار بوده است و همچنان میانگین کاهش داشته است. بعبارت دیگر، با تعدیل اثر این متغیرهای مستقل، اثر گروه نشان می دهد که میانگین نمره بعد و پیگیری با هم تفاوت معناداری دارد (۰۳۴/۰=P) و همچنین اثر گروه نیز معنادار است (۰۰۱/۰>P)
نتیجه گیری: "درمان متمرکز بر شفقت" باعث کاهش گرایش به گناه و شرم افراد دارای اختلال خوردن می شود. پیشنهاد می شود روانشناسان بالینی و درمانگران در مداخلات خود به‌ویژه در زمینه گرایش به گناه و شرم افراد مبتلا به اختلال خوردن از درمان فوق کمک بگیرند.