سارا جمالی، مهناز مهرابی زاده هنرمند، سید اسماعیل هاشمی، ایران داوودی،
دوره ۱۱، شماره ۱ - ( ۱۱-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: ترس از گناه و پرخاشگری نهفته ۲ متغیر مهم در ایجاد و حفظ نشانه های وسواس اند که تا کنون در درمان وسواس نادیده گرفته شده اند. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی "درمان روان پویشی فشرده و کوتاه مدت" بر ترس از گناه و پرخاشگری نهفته بیماران زن مبتلا به وسواس آلودگی بود.
روش کار: مطالعه حاضر با طرح تجربی تک موردی با خط پایه چندگانه ناهمزمان انجام شد. جامعه آماری شامل زنان مبتلا به وسواس آلودگی مراجعه کننده به کلینیک های روان درمانی، مطب های روانپزشکی و روانشناسی شهر اهواز در سال ۱۳۹۸ است. نمونه پژوهش ۳ تن بودند که واجد ملاک های ورود و خروج بوده و به شکل هدفمند انتخاب و در دسترس شدند. از بیماران مصاحبه بالینی بر اساس ملاک های DSM-۵ برای تایید اختلال وسواس نوع آلودگی به عمل آمد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس ترس از گناه" (Fear of Guilt Scale) و برای ارزیابی پرخاشگری نهفته از مولفه پرخاشگری نهفته "پرسشنامه مسئولیت پذیری، رفتارهای بین فردی و نگرش" (Responsibility and Interpersonal Behavior and Attitude Questionnaire) استفاده شد. روایی ابزارها به روایی محتوا، روایی سازه به روش تحلیل عامل تاییدی، روایی همگرا و پایایی یه روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ بررسی و تایید شد. ۳ بیمار به ترتیب بر اساس دستور العمل طرح های تک موردی وارد پژوهش شده و در۲۰ جلسه ۶۰ دقیقه ای (هفته ای یک جلسه) تحت "درمان روان پویشی فشرده و کوتاه مدت" قرار گرفته و طی ۳ مرحله خط پایه، درمان و پیگیری ارزیابی شد. داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی از قبیل شاخص تغییر پایا، بهبود بالینی معنادار، و ترسیم دیداری مورد تحلیل قرار گرفتند .
یافته ها: شاخص تغییر پایا برای متغیر ترس از گناه در بیمار اول تا سوم ۸/۴، ۸/۴، ۶/۴ بدست آمد. با توجه به ۹۶/۱< RCI یافته ها معنا دار بوده و تصادفی نیست. درصد بهبودی به ترتیب برای بیمار اول تا سوم ۲۸ درصد ، ۶۳ درصد و ۵۳ درصد بود که بیانگر موفقیت نسبی در بیمار اول و موفقیت کامل در بیمار دوم و سوم است. شاخص تغییر پایا برای متغیر پرخاشگری نهفته بیمار اول تا سوم به ترتیب ۱/۵، ۴ و ۳/۴ بدست آمد. نتایج بدست آمده از ۹۶/۱< RCI بالاتر و نشان دهنده این است که تغییرات معنا دار و غیرتصادفی است. درصد بهبودی بیماران به ترتیب ۱۵درصد، ۳۲ درصد و ۳۷ درصد بدست آمد. بیمار دوم و سوم در دامنه بهبود نسبی و بیمار اول در دامنه شکست درمانی قرار گرفت.
نتیجه گیری: "درمان روان پویشی فشرده و کوتاه مدت" در کاهش ترس از گناه و پرخاشگری نهفته موثر بود. ترس از گناه بیش از پرخاشگری نهفته تحت تاثیر درمان قرار گرفت. بنابراین، استفاده از روش درمانی فوق برای بیماران زن مبتلا به وسواس آلودگی پیشنهاد می شود.
