زهرا بهادری، زهرا رعنایی، حسین مهدیان، عبدالله مفاخری،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه: افسردگی یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های بهداشت عمومی در میان افراد مسن است. لذا شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد افسردگی امری بسیار مهم و ضروری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی پاسخ نشخواری و افسردگی با میانجیگری سبک زندگی در سالمندان صورت گرفت.
روش کار: مطالعه به‌صورت توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری مورد پژوهش را سالمندان در طیف سنی ۶۰ تا ۷۵ سال، مقیم و غیرمقیم خانه سالمندان شهر بجنورد، در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. ۴۰۰ تن با استفاده از فرمول Krejcie & Morgan به‌صورت نمونه‌گیری غیرتصادفی و در دسترس انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌ها با پرسشنامه جمعیت شناختی، "سیاهه افسردگی بک"(Beck Depression Inventory)، "مقیاس پاسخ نشخواری" (Rumination Response Scale) و "نیمرخ سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت ۲" Health-Promoting Lifestyle Profile II) ) اجرا شد. روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابزارها اندازه‌گیری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده نرم‌افزار آماری اس پی اس اس نسخه ۲۵ و آموس ۲۴ تحلیل شد.
یافته‌ها: میان پاسخ نشخواری با مولفه های سبک زندگی سالمندان همبستگی منفی و با افسردگی همبستگی مثبت وجود دارد (۰۱/۰≥P). مولفه های سبک زندگی سالمندان با افسردگی همبستگی منفی دارند (۰۱/۰≥P). همچنین پاسخ نشخواری با افسردگی به‌طور غیرمستقیم به‌واسطه تمامی مولفه های سبک زندگی معنادار می‌باشد (۰۵/۰≥P).
نتیجه‌گیری: سالمندان با نمره پاسخ نشخواری بالا، علائم افسردگی بیشتری را گزارش می‌کنند. همچنین پاسخ نشخواری به‌طور غیرمستقیم و از طریق مولفه های سبک زندگی، افسردگی سالمندان را میانجیگری می‌کند و باعث افزایش افسردگی می‌شود. پیشنهاد می‌شود برنامه‌های آموزشی در جهت ارتقای سبک زندگی سالم در سالمندان و کاهش پاسخ نشخواری و نیز برنامه‌ریزی‌های کلان در سطح جامعه جهت کاهش افسردگی انجام شود.
