هاجر براتی، حمیدرضا عریضی، ابراهیم شهیر،
دوره ۷، شماره ۶ - ( آذر و دی ۱۳۹۷ )
چکیده
مقدمه: در هر شغلی تنش و تکانش عواملی هستند که میتوانند سلامت کارکنان را به مخاطره بیندازد. پژوهشگران برای سنجش تنش و تکانش شغلی از پرسشنامه‌های مختلف و گاه غیر شغلی استفاده کرده‌اند. با توجه به عدم وجود پرسشنامه سنجش تکانش شغلی و نیز وجود ضعف‌هایی در پرسشنامه‌های موجود، هدف پژوهش حاضر ترجمه و بررسی ویژگی‌های روانسنجی "مقیاس تنش و تکانش شغلی" (Job Impulsivity and Tension Scale) Cox و همکاران در بین کارکنان شرکت انتقال گاز استان اصفهان است.
روش کار: در این مطالعه روش شناسی، پس از اخذ مجوز از طراحان "مقیاس تنش و تکانش شغلی"، رونـد ترجمـه آن در ۷ مرحلـه صـورت گرفـت. به منظور روان سنجی روایی صوری و نسبت روایی محتوا بررسی شد. برای روایی سازه از طریق تحلیل‌های عاملی اکتشافی و تائیدی، دو نمونه ۱۹۰ نفری و ۱۸۸ نفری از کارکنان شرکت انتقال گاز استان اصفهان به شیوه تصادفی ساده بدون جایگذاری انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش برای تعیین روایی همزمان شامل "پرسشنامه سلامت عمومی" (General Health Questionnaire) (GHQ-۲۸)، طیف خستگی" (Fatigue Scale)، "شاخص کیفیت خواب پیترز بورگ" (Pittsburgh Sleep Quality Index) (PSQI) و "مقیاس خواب آلودگی اپوورث" (Epworth Sleepiness Scale) (ESS)، استفاده شد. پایایی آلفای کرونباخ، ضریب گوتمن، وپایایی بازآزمایی مقیاس نیز بررسی شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۱ تحلیل شد.
یافته‌ها: مقیاس دارای روایی صوری می‌باشد. نسبت روایی محتوا، در همه عبارات فراتر از ارزش قابل قبول جدول برای ۱۱ متخصص ۵۹/۰ بود. در روایی سازه، شاخص‌های تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی وجود دو عامل مستقل تکانش و تنش را تائید کرد. نتایح روایی همزمان نشان داد که میان نمرات رابطه خطی، مثبت و معنادار وجود دارد. ضرایب پایایی با روش آلفای کرونباخ و پایایی به روش تنصیف تأیید شد.
نتیجه گیری: نسخه فارسی "مقیاس تنش و تکانش شغلی" دارای روایی و پاپایی مطلوب می‌باشد. لذاپیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های مرتبط بکار گرفته شود.
هاجر براتی، حمیدرضا عریضی، ابراهیم شهیر،
دوره ۹، شماره ۲ - ( فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه: مشاغل دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند که میتوانند پیامدها و تاثیرات متفاوتی بر افراد شاغل داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی بین ویژگی‌های کار با مولفه های مثبت(خوش بینی، سرزندگی و عاطفه مثبت) و منفی(تنش و تکانش) بهزیستی روانشناختی انجام شد.
روش کار: این پژوهش توصیفی -همبستگی است. نمونه پژوهش شامل ۲۸۳ نفر از کارکنان شرکت انتقال گاز استان اصفهان بودند که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل "پرسشنامه ارزیابی کار سازمانی"(Work Organization Assessment Questionnaire) (WOAQ)، "آزمون جهت‌گیری زندگی"(Life Orientation Test) (LOT)، "مقیاس سرزندگی ذهنی"(Subjective Vitality Scale) (SVS)، "مقیاس عاطفه مثبت و منفی"(Positive Affect and Negative Affect Scale) (PANAS)، "مقیاس تنش و تکانش شغلی"(Job Impulsivity and Tension Scale) بود. روایی همزمان ابزارها بررسی ومورد تائید قرار گرفت. ضرایب پایایی آلفای کرونباخ، گوتمن، تنصیف و بازآزمایی ابزارها اندازه گیری شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۱ شد.
یافته‌ها: بین ویژگی‌های کار با مولفه های مثبت (خوش بینی، سرزندگی و عاطفه مثبت) و منفی (تنش و تکانش) بهزیستی روانشناختی همبستگی معنی دار وجود دارد. همچنین، پنج بعد کیفیت رابطه با مدیر، جبران خدمات، بارکاری، کیفیت رابطه با همکاران، و کیفیت محیط فیزیکی پرسشنامه ارزیابی کار سازمانی (WOAQ)، متغیرهای ملاک یعنی عاطفه مثبت (۲۱/۰=R۲)، سرزندگی (۱۶/۰=R۲)، خوش‌بینی (۱۴/۰=R۲)، تنش (۱۷/۰=R۲) و تکانش (۲۱/۰=R۲) را پیش‌بینی می‌‌کردند.
نتیجه‌گیری: با افزایش ویژگی های کار به جز بارکاری، مولفه های مثبت بهزیستی روانشناختی افزایش و مولفه های منفی کاهش می یابد. توصیه می شود مدیران به روابط مطلوب با کارکنان، ارزیابی‌های دقیق خدمات آن ها و محیط فیزیکی کار توجه نمایند.
