مربی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. / کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران. ، alimohammadi.ashkan@gmail.com
چکیده: (43 مشاهده)
مقدمه: بیماری های پیش رونده مانند بیماری پارکینسون علاوه بر تأثیری که بر سلامت جسمانی فرد دارند، بر سلامت روانی نیز مؤثر بوده و باعث بروز اختلالات روان رنجوری مانند افسردگی و اضطراب می شوند. لذا پژوهش حاضر به هدف تعیین اثربخشی "درمان شناختی-رفتاری" بر افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به پارکینسون انجام شد.
روش کار: در این پژوهش از روش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون-پسآزمون-پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به پارکینسون مراجعه کننده به بیمارستان ها، مراکز درمانی و واحدهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی اهواز بود. از میان آن ها 40 تن که دارای نمره بالای 14 از 63 در"سیاهه افسردگی بک-2" و نمره بالای 8 از 63 از "سیاهه اضطراب بک"بودند با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه مداخله و کنترل (هر گروه 20 تن) قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه جمعیت شناختی، "سیاهه افسردگی بک" (Beck Depression Inventory) و "سیاهه اضطراب بک" (Beck Anxiety Inventory) استفاده شد. روایی محتوا و صوری ابزارها به روش کیفی و پایایی نیز به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ محاسبه شد. گروه مداخله تحت 8 جلسۀ 150 دقیقه ای "درمان شناختی-رفتاری" که در هر هفته یک بار برگزار می شد قرار گرفتند. گروه کنترل در زمان اجرای پژوهش هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند و در پایان پژوهش به منظور رعایت اخلاق پژوهش، تحت 8 جلسه "درمان شناختی-رفتاری" قرار گرفتند. دادهها در نرم افزار اس پی اس اس 26 مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: میانگین و انحراف معیار افسردگی و اضطراب قبل از مداخله در گروه مداخله (افسردگی: 37/5±80/36 و اضطراب: 37/5±15/37) و کنترل (افسردگی: 09/6±00/34 و اضطراب: 31/5±75/34) از نظر آماری اختلاف معناداری نداشت، اما بعد از مداخله میانگین افسردگی و اضطراب در گروه مداخله (افسردگی: 73/3±15/25 و اضطراب: 86/80±3/23) و کنترل (افسردگی: 91/5±40/34 و اضطراب: 16/5±70/37) اختلاف معناداری داشت. همچنین اثر درمان مذکور در مرحلۀ پیگیری در گروه مداخله ماندگار بود. "درمان شناختی-رفتاری" بر افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به پارکینسون با سطح معناداری P≤0/01 اثربخش بود.
نتیجه گیری: اثربخشی "درمان شناختی-رفتاری" بهعنوان یک روش تداخلی، میتواند در کاهش علائم افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به پارکینسون مؤثر باشد. پیشنهاد می گردد این روش به عنوان یک مداخلۀ غیردارویی برای ارتقای وضعیت روانشناختی بیماران مبتلا به پارکینسون بکار گرفته شود.
Boroon L, Aalimohammadi A. The Effectiveness of "Cognitive-Behavioral Therapy" on Depression and Anxiety in Patients with Parkinson's Disease. JHPM 2025; 14 (3) :81-92 URL: http://jhpm.ir/article-1-1822-fa.html
برون لیلا، عالی محمدی اشکان. اثربخشی «درمان شناختی-رفتاری» بر افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به پارکینسون. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت. 1404; 14 (3) :81-92