مقدمه: بیشفعالی کودکان میتواند موجب به وجود آمدن مشکلاتی برای زوجها گشته و سلامت روان آنها را تهدید کند. با توجه به نکته مورد اشاره، این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار-فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر سرمایه روانشناختی زوجهای دارای فرزند بیشفعال اجرا شد.
روش کار: روش پژوهش از نوع نیمهآزمایشی و طرح پژوهش، سهگروهی دو مرحلهای (پیشآزمون و پسآزمون) بود. از میان زوجین دارای فرزند بیش فعال در مقطع دبستان در شهر اصفهان در تابستان و پائیز ۱۳۹۷، ۴۵ زوج بر مبنای ملاکهای ورود و خروج به صورت هدفمند انتخاب و در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) و هر گروه ۱۵ زوج گمارده شدند. "پرسشنامه سرمایه روان شناختی" (Psychological Capital Questionnaire) در مراحل پیشآزمون و پسآزمون برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. به دلیل سنجش روایی و پایایی ابزار گردآوری دادهها در داخل و خارج کشور به ارائه یافتههای آن اکتفا شد. دو گروه زوج درمانی هیجان مدار-فراشناختی طی ۱۵ جلسه و شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بهمدت ۱۰ جلسه، تحت درمان قرارگرفتند و گروه گواه هیچگونه درمانی دریافت نکردند. دادهها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۴ تحلیل شد.
یافتهها: در مرحله پسآزمون پس از حذف اثر پیشآزمون، گروه زوج درمانی هیجان مدار-فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی برذهنآگاهی با گروه کنترل در هر چهار مؤلفه خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری و خوشبینی دارای تفاوت معنادار هستند (۰۱/۰>P). ولی بین اثربخشی دو گروه، در بهبود خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری و خوشبینی تفاوت معناداری وجود نداشت (۰۵/۰
نتیجه گیری: دو مداخله زوج درمانی هیجان مدار-فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر بهبود هر چهار مؤلفه خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری و خوشبینی در زوجهای دارای فرزند بیشفعال، دارای اثرات ماندگار هستند. بنابراین، برگزاری کارگاههایی جهت ارائه دو مداخله برای زوجهای دارای فرزند بیش فعال توصیه میشود.