مقدمه: سرطان پستان شایع­ترین سرطان در زنان است که در صورت عدم تشخیص به موقع و عدم درمان منجر به مرگ خواهد شد. باورهای بهداشتی نقش مهمی در بروز رفتارهای بهداشتی افراد دارد. این مطالعه با هدف تعیین همبستگی باورهای بهداشتی و رفتارهای تشخیص زودرس سرطان پستان در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر خوی در سال 1391 انجام شد.

  مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- همبستگی، از بین مراکز بهداشتی شبکه بهداشت و درمان شهر خوی 8 مرکز به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و 162 نفر از زنان مراجعه کننده به آن مراکز به عنوان نمونه وارد مطالعه شدند. داده ها توسط "مقیاس الگوی باورهای بهداشتی چمپیون" " CHBMS " ) (Champion’s Health Belief Model Scale جمع آوری شد. روایی محتوا با نظر خواهی از 10متخصص و پایایی به روش های آلفا کرونباخ و آزمون مجدد اندازه گیری شد. داده ها با نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

  یافته ها: اکثر شرکت کنندگان در پژوهش، باورهای بهداشتی قوی در مورد فواید خودآزمایی پستان (7/82 درصد) و فواید ماموگرافی (4/65درصد) داشتند. بین شغل ) 001/0 > (p ، سطح تحصیلات ( 04/0 P = ) و وضعیت تاهل (01/0 P = ) با انجام خودآزمایی پستان و بین سن (02/0 P = ) و انجام ماموگرافی همبستگی معنی دار آماری وجود داشت. همبستگی معنی دار آماری بین باورهای بهداشتی و رفتارهای تشخیص زودرس سرطان پستان وجود نداشت.

  نتیجه گیری: با وجود باورهای بهداشتی قوی در نیمی از زنان، انجام رفتارهای تشخیص زودرس سرطان پستان انجام نشد . لذا آموزش همگانی و تشویق زنان بویژه زنان غیر شاغل، متاهل، کم سواد و جوان و نیز تدارک مکان مناسب برای انجام خودآزمایی پستان در مراکز بهداشتی درمانی ضروری به نظر می رسد.